گزارش‌های منتشر شده حکایت از آن دارد از سال 1391 تا پایان 1401 سرقت از اماکن خصوصی، دولتی، مغازه‌ها و احشام به ترتیب بیش از 409 درصد، 279 درصد، 73 درصد و 58 درصد افزایش داشته است.
در این میان اما سرقت از اماکن عمومی پدیده شاید جدیرتری باشد. موردی که براساس گزارش منتشر شده نشان می دهد که طی سالهای اخیر به نحو چشمگیری افزایش پیدا کرده است. از سرقت دریچه های فاضلاب و کابل های برق و تلفن گرفته تا سرقت مجسمه های میادین شهری. آماری که رشدی 279 درصدی را نشان می دهد و این افزایش نجومی باعث گردیده تا بسیاری از مسئولان نسبت به رشد این پدیده هشدار دهند

.
براساس گزارش های رسمی، سال 1401، یک میلیون و 18 هزار و 415 مورد سرقت ثبت رسمی شد که نسبت به سال 1391 بیش از 86 درصد افزایش داشته است. بررسی جزئی‌تر انواع سرقت در همین بازه زمانی نیز نشان می‌دهد که سرقت از اماکن خصوصی، دولتی، مغازه‌ها و احشام به ترتیب بیش از 409 درصد، 279 درصد، 73 درصد و 58 درصد افزایش داشته است.

این در حالی است که آمار دقیقی از وضعیت سارقان منتشر نشده است. برای مثال نمی‌دانیم چه میزان از این سرقت‌ها، سرقت اولی هستند یا آنکه چه تعداد از این افراد شاغل هستند و در کنار شغل خود دست به سرقت زده‌اند. فقط همین قدر می دانیم که سرقت از اماکن دولتی و عمومی بعد از سرقت از اماکن خصوصی دومین رتبه را در بین لیست سرقت ها به خود اختصاص داده است. بنابراین مقایسه این دو نوع از سرقت خود می تواند بیانگر حقیقتی تلخ به نام پدیده ای نوظهور در عالم دزدی و سرقت داشته باشد.

400 درصد ناقابل!
همانطور که گفته شد سرقت از اماکن خصوصی در خط مقدم لیست متنوع سرقت ها قرار دارد به طوریکه سال گذشته، 244 هزار و 91 مورد سرقت از اماکن خصوصی ثبت شد که نسبت به سال 1391 بیش از 409 درصد افزایش را نشان می‌دهد.
سال 1400 نیز 241 هزار و 42 مورد سرقت از اماکن خصوصی از سوی نیروی انتظامی کشور ثبت رسمی شده است.

روند صعودی

در همین خصوص بررسی انواع سرقت، حکایت از رشد چشمگیر سرقت از اماکن دولتی دارد. براساس گزارش های منتشر شده سال گذشته، 18 هزار و 704 مورد سرقت از اماکن دولتی ثبت رسمی شد که نسبت به سال 1391 بیش از 279 درصد افزایش داشته است. سال 1400 نیز حدود 18 هزار مورد سرقت از اماکن دولتی در ایران ثبت شد.

سایه ضعیف نظارتی

اما این آمار سرقت از اماکن عمومی و دولتی تنها مختص تهران نیست بلکه تقریبا اکثر شهرهای کشور به نوعی با آن دست به گریبان هستند کمااینکه حجت الاسلام رضا براتی‌زاده، رئیس کل دادگستری خراسان شمالی نیز چندی قبل با اشاره به حجم بالای سرقت‌ها از اماکن دولتی در این استان گفته بود: متأسفانه در چند سال اخیر در سایه ضعف‌های نظارتی و یا عدم اتخاذ تمهیدات لازم مقادیری از تجهیزات برق و مخابرات به سرقت رفته، لذا با توجه به اهمیت و حساسیت مضاعف این موضوعات کمیته‌ای ویژه تحت مدیریت و نظارت دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان تشکیل شده که مدیران دستگاه‌های ذی‌ربط را مکلف به اتخاذ تدابیر لازم در راستای پیشگیری از وقوع سرقت‌ها کند.معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار خراسان شمالی نیز چندی قبل گفته بود که سرقت از اماکن دولتی سه درصد از کل سرقت‌های استان را تشکیل می‌دهد.

همچنین طبق اعلام پلیس پیشگیری نیروی انتظامی مازندران حدود ۴۰ درصد از سرقت های سال گذشته استان مربوط به اماکن دستگاههای دولتی بوده است.

چرایی یک پدیده

اما در این میان این سوال همچنان باقی است که چرا سرقت از اماکن دولتی باید تا این حد رشد داشته باشد و از آن مهمتر اینکه چگونه اینهمه سرقت در یک مکان عمومی رخ می دهد؟ یک آسیب شناس اجتماعی در پاسخ به این سوال ها به خبرنگار«همدلی» می گوید: بخشی از دلایل افزایش سرقت در اماکن عمومی به نوع زندگی در شهرها و ایمنی مراکز مختلف بر می گردد. وی می افزاید: همانطور که می دانید امروز، اکثر خانه ها و مغازه ها و برج ها و مجتمع های مسکونی دوربین های مداربسته ای دارند که رفت و آمدها را کنترل می کنند. اما چنین نظارتی در مراکز دولتی و عمومی صادق نیست.

مهرنوش رمضانی با ذکر مثالی در این زمینه تصریح می کند: مثلا سارقان ترجیح می دهند به جای سرقت منازل به سرقت کابل های برق، تابلوهای راهنمایی و رانندگی، دریچه های فاضلاب و حتی مجسمه ها بپردازند. بخصوص آنکه بنابراظهارات پلیس، دزدهای حرفه ای هر منطقه از یکی از شهرستان ها می آیند و شب ها دزدی می کنند و بعد از سرقت باز می گردند. این فرآیند به قدری منظم است که حتی این باندها، شاگرد تربیت می کنند!

این آسیب شناس با تاکید بر اینکه بی شک تورم و فشارهای اقتصادی و وضعیت بد معیشتی مردم مهمترین دلیل افزایش سرقت هاست می گوید: از سویی براساس نظریه مکتب جامعه شناختی شهری با نام شیکاگو ، شهرهای بزرگ نقاطی بی هویت و پر از تنهایی است. نقاطی که خلافکاران و سارقان به راحتی در آنها دست به سرقت می زنند و در هیاهوی جمعیت گم می شوند! از سویی شهرها با شهروندان رابطه ای دو سویه دارند یعنی هم شهرها بر شهروندان تاثیر دارند و هم شهروندان بر جریان زندگی در شهرها. براین اساس فرهنگ مناطق مختلف با هم متفاوت است و به همان نسبت، شیوه های سرقت و انگیزه ها نیز در مناطق مختلف کاملا با هم تفاوت دارد.

رمضانی در تلاش برای ارتباط دادن این دلایل به افزایش سرقت در مراکز دولتی می افزاید: این نقاط اکثرا مراکزی هستند که بسیار شلوغند. طبیعتا در چنین نقاطی فرد، به راحتی می تواند از اموال این اماکن دولتی سرقت کرده و فرار کند. بنابراین طبیعی است که آمار سرقت در این مراکز نیز به نحو چشمگیری افزایش داشته باشد. گرچه نباید از یاد برد که کلا به خاطر همان دغدغه های معیشتی، کلا آمار همه نوع سرقت در شهرهای مختلف کشور رو به افزایش است و تا زیر ساخت های اقتصادی و معیشت مردم درست نشود وضعیت به همین منوال باقی خواهد ماند.

وی البته در پایان تاکید می کند که اگر شهروندان یک شهر، از لحاظ اقتصادی تامین باشند بعید است که آمار سرقت در آنجا روندی افزایشی باشد چه رسد به اینکه این افزایش درخصوص مراکز دولتی باشد.